Luteina i zeaksantyna - naturalnie dobrana para

Oczy są jednym z najważniejszych narządów zmysłu. To one dostarczają do mózgu najwięcej informacji o naszym otoczeniu.

Dzięki nim widzimy i łatwiej jest nam wykonywać codzienne czynności życiowe. Obraz powstaje dzięki światłoczułym komórkom (fotoreceptorom) znajdującym się w siatkówce. Zanim jednak informacja o tym, co zobaczyliśmy trafi do mózgu i zostanie finalnie w nim przetworzona, fotoreceptory muszą wykonać mnóstwo pracy. Dlatego potrzebują dużej ilości tlenu i składników odżywczych, między innymi gromadzących się w siatkówce oka i występujących zawsze razem barwników – dobrze znanej luteiny i niestety zdecydowanie mniej popularnej zeaksantyny.

Zawsze razem

Luteina i zeaksantyna to żółto-pomarańczowe barwniki z grupy karotenoidów. Występują w roślinach i to wraz z nimi dzięki dobrze zbilansowanej diecie, dostarczane są do naszego organizmu. Naturalnie występują razem, razem też gromadzą się w naszym organizmie, koncentrując się głównie w siatkówce oka. Ich rozłożenie nie jest jednak równomierne. W strefie najostrzejszego widzenia, czyli w centralnym punkcie plamki żółtej tzw. dołeczku, znajduje się najwięcej zeaksantyny. Ilość luteiny zwiększa się natomiast na peryferyjnych częściach siatkówki.¹

Siatkówka to przezroczysta, cienka błona wyściełająca wnętrze gałki ocznej. Jest najważniejszą częścią oka. Znajdują się w niej miliony światłoczułych receptorów – czopków i pręcików.  Czopki  umożliwiają widzenie kolorów i szczegółów przy dobrym oświetleniu, dzięki pręcikom z kolei możliwe jest  widzenie czarno-białe i rozpoznawanie konturów przy słabym świetle. Fotoreceptory odbierają bodźce świetlne, które poprzez nerw wzrokowy przekazywane są dalej do mózgu.  Centralną częścią siatkówki jest plamka żółta. To tu znajduje się najwięcej  czopków, dlatego właśnie ona jest strefą najostrzejszego widzenia.

Przebadana proporcja 5:1

Przeprowadzone do tej pory badania, dotyczące suplementacji były wykonywane na preparatach zawierających 10 mg luteiny i 2 mg zeaksantyny, czyli proporcji 5:1. Z uwagi na to, że luteina i zeaksantyna zawsze występują razem, warto zwracać uwagę na to połączenie.

Wyniki sugerują również, że pobór luteiny przez siatkówkę może zostać zatrzymany w momencie jej nasycenia, a zatem podawanie wyższych dawek, niż jest to zalecane w badaniach, nie wpływa na jej wyższe stężenie w siatkówce oka.²

Dostarczane z zewnątrz

Nasz organizm, mimo zapotrzebowania na luteinę i zeaksantynę, sam nie jest w stanie ich wytworzyć, dlatego konieczne jest dostarczanie ich z zewnątrz. Naturalnym źródłem luteiny i zeaksantyny są rośliny, przede wszystkim warzywa, np.  jarmuż, szpinak, brokuły, kukurydza czy czerwona papryka. Z przeprowadzonych badań wynika, że aby utrzymać stałe odpowiednie stężenie luteiny i zeaksantyny w siatkówce oka, należy każdego dnia dostarczać wraz z pożywieniem co najmniej 10 mg luteiny i 2 mg zeaksantyny. Tymczasem przeciętna dieta daje nam około 3 mg tych związków dziennie – to zdecydowanie za mało.^3,4

Potrzebna suplementacja

Ilość luteiny i zeaksantyny w siatkówce znacząco spada wraz z wiekiem,⁵ a także u osób palących papierosy, spożywających alkohol, otyłych i zmagających się z cukrzycą⁶. Dlatego bardzo ważne jest dostarczanie wspomnianych barwników w dobrze zbilansowanej, bogatej w warzywa i owoce diecie, a kiedy okaże się ona niewystarczająca uzupełnianie powstałych niedoborów poprzez właściwą suplementację.

Właściwa, czyli jaka?

Dobrze dobrana suplementacja pozwala na utrzymanie właściwego poziomu i zachowanie prawidłowych proporcji luteiny i zeaksantyny w siatkówce. W badaniach analizowano preparaty zawierające 10 mg luteiny i 2 mg zeaksantyny (proporcja 5:1), czyli dokładnie tyle, ile znajduje się w suplemencie diety Nutrof Total^®. Istotne znaczenie ma też rodzaj znajdującej się w suplementach luteiny. Zastosowana w badaniach luteina krystaliczna jest lepiej przyswajalna przez nasz organizm niż luteina estryfikowana.⁷ Suplement diety Nutrof Total^® oprócz luteiny krystalicznej i zeaksantyny w przebadanej proporcji 5:1, zawiera kwasy omega-3, resweratrol oraz witaminy i minerały.

Wybierając suplementy diety, których zadaniem ma być uzupełnienie niedoborów trudnych do wyrównania samą dietą, należy zwrócić uwagę na producenta. Producent suplementu diety Nutrof Total^® – Thea, to firma okulistyczna – wytwórca wyłącznie preparatów dla oczu.  Thea od lat czerpie z najnowszych doniesień w okulistyce, prowadzi własne badania, posiada również nowoczesne laboratoria. To wszystko jest gwarancją jakości, innowacyjności i optymalnego, zgodnego z aktualnym stanem wiedzy składu.

1. Pochodnia – Magazyn społeczny Polskiego Związku Niewidomych, „Dobroczynne barwniki” dr Jadwiga Hamułka, dr hab. Agata Wawrzyniak
2. Experimental Eye Research, Volume 84, Issue 4, April 2007, Pages 718-728, “Changes in macular pigment optical density and serum concentrations of its constituent carotenoids following supplemental lutein and zeaxanthin: The LUNA study” MeikeTrieschmann, StephenBeatty, John M.Nolan, Hans WernerHense, BrittaHeimes, UlrikeAustermann, ManfredFobker DanielPauleikhoff
3. NHS Website. Macular Society. Nutrition and eye health.  www.hey.nhs.uk/wp/wp-content/uploads/2020/06/Nutrition.pdf
4. Przegląd Lekarski 2008 / 65 / 6 309, „Żywienie w profilaktyce zwyrodnienia plamki żółtej”, Wiktor B. Szostak Dorota Szostak Węgierek
5. Przegląd Lekarski 2008 / 65 / 6 308, „Żywienie w profilaktyce zwyrodnienia plamki żółtej”, Wiktor B. Szostak Dorota Szostak Węgierek
6. Przegląd Lekarski 2008 / 65 / 6 309, „Żywienie w profilaktyce zwyrodnienia plamki żółtej”, Wiktor B. Szostak Dorota Szostak Węgierek
7. “Lutein and zeaxanthin “ Alternative Medicine Review Volume 10, Number 2, 2005, 129