Cyfrowe zmęczenie wzroku (z ang. digital eye strain), nazywane również syndromem komputerowego widzenia (z ang. computer vision syndrome), jest schorzeniem, które dotyka coraz większej liczby osób na całym świecie. Szacuje się, że nawet połowa użytkowników urządzeń cyfrowych cierpi z powodu cyfrowego zmęczenia oczu1, a liczba ta z pewnością będzie wzrastała w najbliższym czasie. Za szczególnie narażone uważa się w tym wypadku osoby młode2 i dzieci3. Powszechność występowania zaburzeń, skala problemów zdrowotnych nią wywołanych, ryzyko powikłań oraz bardzo niska świadomość ludzi o istnieniu tej przypadłości4 rodzą konieczność upowszechniania wiedzy o cyfrowym zmęczeniu oczu i skutecznych sposobach zapobiegania temu schorzeniu.
Jak objawia się syndrom cyfrowego zmęczenia oczu?
Zmęczenie wzroku wynikające z częstego i długotrwałego korzystania z urządzeń cyfrowych objawia się w pierwszym rzędzie subiektywnym odczuciem osłabienia wzroku, wrażliwością na światło i bolesnością oczu, którym wtórnie mogą towarzyszyć objawy typowe dla zespołu suchego oka: pieczenie i swędzenie oczu, ból, kłucie w oku, zaczerwienienie oczu, a także zaburzenia widzenia i akomodacji oka5, zmiany w budowie i funkcjach powierzchniowych struktur gałki ocznej oraz uogólnione symptomy, takie jak ból głowy, kręgosłupa, zaburzenia koncentracji, a nawet problemy ze snem. W praktyce niewiele osób opisane dolegliwości wiąże z użytkowaniem cyfrowych sprzętów. Zwykle doszukujemy się przyczyn dyskomfortu gdzie indziej, np. w alergii czy ogólnym przemęczeniu. Nie mamy też w zwyczaju poszukiwać pomocy u specjalistów w przypadku wystąpienia wspomnianych symptomów ani nie wiemy, jak sobie z astenopią radzić. Tymczasem nawet drobnych objawów cyfrowego zmęczenia oczu nie powinniśmy lekceważyć.
Syndrom widzenia komputerowego nie dotyka tylko komputerowców
Dawniej stosowane pojęcie: „syndrom widzenia komputerowego” może mylnie sugerować, że cyfrowe zmęczenie oczu dotyczy jedynie osób uczących się lub pracujących przy komputerze. Tymczasem zagrożeniem dla naszych oczu jest użytkowanie wszystkich urządzeń cyfrowych: smartfonów, tabletów, czytników, monitorów LCD/LED, a do wystąpienia pierwszych objawów wystarczają już 2 godziny dziennie spędzone przed monitorem. Zatem problem zmęczenia wzroku dotyczy obecnie niemal nas wszystkich. Wpatrzeni w ekran mrugamy znacznie rzadziej, co prowadzi do przerwania filmu łzowego, podstawowej ochrony gałki ocznej. Przeciążeniu ulegają mięśnie oczu, a na dodatek wysokoenergetyczne światło niebieskie emitowane przez cyfrowe urządzenia degeneruje struktury oka, może niszczyć komórki siatkówki i prowadzić nawet do zwyrodnienia plamki. Co gorsza, potrafimy tak, wpatrzeni w ekran, umieszczony w zbyt małej odległości od oczu, spędzić bez odrywania od niego wzroku wiele godzin, przyjmując przy tym niewłaściwą pozycję głowy i ciała.
Regeneracja zmęczonych oczu i profilaktyka to podstawa
W cyfrowej erze nie możemy zupełnie wyrzec się korzystania z urządzeń elektronicznych, możemy jednak próbować czas spędzony w ten sposób ograniczać. Jeśli jednak jesteśmy skazani na długotrwały wysiłek oczu przed monitorem, powinniśmy pamiętać o regeneracji oczu, wprowadzając regularne przerwy w pracy (co 20 minut odrywać wzrok na kilkadziesiąt sekund), zadbać o właściwe oświetlenie pokoju, ustawienie wyświetlacza nieco poniżej linii wzroku, w odległości 40 cm od twarzy. Badania dowodzą ponadto wysokiej skuteczności nawilżających kropli do oczu w łagodzeniu objawów cyfrowego zmęczenia oczu, a także pozytywnego wpływu spożycia kwasów tłuszczowych omega-3 na kondycję oka w syndromie cyfrowego zmęczenia wzroku6. Pamiętajmy zatem o tych prostych sposobach pielęgnowania naszego narządu wzroku7. Uzupełniajmy niedobory w diecie suplementami, dbajmy o nawilżenie oczu kroplami bez konserwantów i zagwarantujmy im choć chwilę wytchnienia.
